Η ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ

«Ευτυχισμένο το νέο έτος!» Η ευχή αυτή σε λίγες μέρες θα ηχεί στα αυτιά όλων μας, ωστόσο θα πρέπει να ξέρουμε ότι η 1 Ιανουαρίου δεν είναι η ημερομηνία κατά την οποία γιορτάζονταν πάντα ο ερχομός του νέου έτους.
Αρχαία χρόνια

Ο εορτασμός του νέου έτους είναι μια από τις αρχαιότερες γιορτές. Ο εορτασμός του παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στην αρχαία Βαβυλώνα πριν από περίπου 4000 χρόνια. Γύρω στο 2000 π.Χ. το Βαβυλώνιο νέο έτος ξεκινούσε με την εμφάνιση του πρώτου φεγγαριού (στην ουσία της πρώτης ορατής ημισελήνου) μετά από την εαρινή ισημερία (πρώτη μέρα της άνοιξης).

Το ξεκίνημα της άνοιξης είναι μια λογική χρονική στιγμή για την έναρξη ενός νέου έτους. Εξάλλου είναι η εποχή της αναγέννησης, της σποράς και της ανθοφορίας. Η πρώτη Ιανουαρίου από την άλλη μεριά, δεν διαθέτει κάποια αστρονομική ή φυσική σημασία.

Ο εορτασμός του νέου έτους από τους Βαβυλώνιους διαρκούσε σχεδόν 11 μέρες. Κάθε μέρα είχε το δικό της μοναδικό στυλ εορτασμού, αυτό που θα μπορούσαμε να πούμε με σιγουριά είναι ότι ο σύγχρονος τρόπος εορτασμών δείχνει εντελώς ωχρός μπροστά στο μεγαλείο των αρχαίων εορτασμών.

Οι Ρωμαίοι συνέχισαν να υποδέχονται το νέο έτος στα τέλη Μαρτίου, όμως το ημερολόγιο τους άλλαζε συνέχεια σύμφωνα με τις διαταγές κάθε αυτοκράτορα ώστε πολύ σύντομα αφανίστηκε κάθε ίχνος συγχρονισμού με το ήλιο.

Με σκοπό την επιδιόρθωση του ημερολογίου, η Ρωμαϊκή γερουσία κήρυξε την πρώτη Ιανουαρίου ως το ξεκίνημα του νέου έτους, το 153 π.Χ. Ωστόσο η αναδιάρθρωση του ημερολογίου συνεχίστηκε έως τον Ιούλιο Καίσαρα, το 46 π.Χ. ο οποίος και καθιέρωσε το γνωστό σε όλους Ιουλιανό ημερολόγιο, το οποίο όριζε την 1 Ιανουαρίου ως την ημερομηνία έναρξης του νέου έτους. Ο Ιούλιος Καίσαρας όμως για να καταφέρει να επιτύχει έναν συγχρονισμό αναγκάστηκε να αφήσει το προηγούμενο έτος για επιπλέον 445 μέρες.
Η άποψη της εκκλησίας

Αν και τις πρώτες δεκαετίες οι Ρωμαίοι συνέχιζαν να γιορτάζουν το νέο έτος, η πρώιμη Καθολική εκκλησία καταδίκασε το εορτασμό ως μέρος παγανιστικών δραστηριοτήτων. Όμως καθώς ο Χριστιανισμός άρχισε να εξαπλώνεται, η εκκλησία άρχισε να αποκτά τους δικούς της θρησκευτικούς νόμους, παράλληλα με πολλές από τις παγανιστικές εκδηλώσεις.
Κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα, η εκκλησία παρέμενε αντίθετη με το εορτασμό της πρωτοχρονιάς. Η πρώτη Ιανουαρίου γιορτάζεται από τα δυτικά έθνη μόνο τα τελευταία 400 χρόνια.
Οι παραδόσεις

Κάποιες άλλες παραδόσεις της εποχής συμπεριλαμβάνουν την δημιουργία νέων υποσχέσεων. Η παράδοση αυτή έχει τις ρίζες της στα χρόνια των Βαβυλωνίων. Σύγχρονες υποσχέσεις συμπεριλαμβάνουν την υπόσχεση για χάσιμο βάρους ή τη διακοπή του καπνίσματος. Η πιο γνωστή υπόσχεση κατά τη Βαβυλωνιακή εποχή ήταν η επιστροφή των δανεικών εργαλείων.

Η παράδοση της χρήσης ενός μωρού το οποίο συμβόλιζε τον ερχομό του νέου έτους ξεκίνησε από την Ελλάδα γύρω στο 600π.Χ. Εκείνη την εποχή αποτελούσε παράδοση ο εορτασμός του θεού του κρασιού, Διόνυσου, μέσω της επίδειξης ενός μωρού μέσα σε ένα καλάθι, το οποίο συμβόλιζε την αναγέννηση του θεού. Οι αρχαίοι αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν επίσης ως σύμβολο το μωρό.

Αν και οι πρώτοι χριστιανοί χαρακτήρισαν την παραπάνω παράδοση παγανιστική, η δημοτικότητα του συμβόλου αυτού ώθησε την εκκλησία να αναθεωρήσει τις απόψεις της. Η εκκλησία τελικά επέτρεψε στα μέλη της να γιορτάσουν το νέο έτος με ένα μωρό, το οποίο συμβόλιζε τη γέννηση του Ιησού.
Η καλοτυχία

Σύμφωνα με τις παραδόσεις, θεωρείτο ότι η τύχη που θα είχε μια οικογένεια για όλο τον επόμενο χρόνο θα μπορούσε να επηρεαστεί από όλα αυτά που θα έκαναν ή θα έτρωγαν την πρώτη μέρα του χρόνου. Για αυτό το λόγο, είναι ευρέως διαδεδομένος ο εορτασμός των πρώτων λεπτών του νέου έτους τόσο σε οικογενειακές αλλά και επαγγελματικές συναθροίσεις.

Οι εορτασμοί συχνά διαρκούν έως και τα ξημερώματα της ίδιας νύχτα. Πολλοί πιστεύουν ότι ο πρώτος επισκέπτης ενός σπιτιού την ημέρα της πρωτοχρονιάς θα μπορούσε να φέρει τόσο καλή ή κακή τύχη για όλο το υπόλοιπο έτος.

Επίσης τα παραδοσιακά φαγητά της πρωτοχρονιάς θεωρείται ότι φέρνουν καλοτυχία. Σύμφωνα με τις παραδόσεις αρκετών πολιτισμών το σχήμα του δαχτυλιδιού μπορεί να φέρει καλοτυχία, επειδή συμβολίζει την ολοκλήρωση του κύκλου του έτους. Για αυτό το λόγο, οι Ολλανδοί πιστεύουν ότι η κατανάλωση ντόνατς εκείνη την ημέρα μπορεί να φέρει ευτυχία.