ΦΙΛΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Τα φίλτρα μπορούν να εγκατασταθούν στον υπολογιστή του χρήστη, σε έναν κεντρικό υπολογιστή που ανήκει σε κάποιον φορέα (π.χ. proxy server σε ένα σχολείο) ή τους υπολογιστές ενός παροχέα υπηρεσιών Διαδικτύου και μπορούν να προειδοποιήσουν για προβληματικές ιστοσελίδες, να καταγράψουν λεπτομερώς τις κινήσεις ενός χρήστη, να μπλοκάρουν ύποπτους ιστοχώρους ακόμα και να κλείσουν τελείως τον υπολογιστή.

Ποιος είναι ο βασικός στόχος ενός φίλτρου;
Η παροχή ενός αξιόπιστου φράγματος που αποτρέπει την πρόσβαση σε μη αποδεκτό περιεχόμενο που θεωρείται επικίνδυνο ή μπορεί να προκαλέσει ηθικές βλάβες στην ανάπτυξη των παιδιών. Ταυτόχρονα, το κατάλληλο για παιδιά περιεχόμενο δεν θα πρέπει να μπλοκάρεται. Σε ό,τι αφορά τον γονικό έλεγχο, τα φίλτρα ασχολούνται και με τα δεδομένα που εξέρχονται από τον υπολογιστή για την αποφυγή δημοσίευσης προσωπικών στοιχείων όπως ονόματα, διευθύνσεις σπιτιού ή σχολείου, στοιχεία πιστωτικών καρτών κ.λπ. Υπάρχουν λογισμικά προγράμματα που διατίθενται δωρεάν στο Διαδίκτυο. Οι πιο πρόσφατες εκδόσεις λειτουργικών συστημάτων, όπως τα Windows Vista, ενσωματώνουν τέτοιες λειτουργίες.

Το φιλτράρισμα του περιεχομένου αρκεί;
Τα εργαλεία φιλτραρίσματος είναι χρήσιμα στα νεαρά παιδιά, για να συμπληρώνουν -όχι να αντικαθιστούν- τη γονική επίβλεψη. Τα φίλτρα και τα προγράμματα αποκλεισμού, ωστόσο, δεν είναι απαραβίαστα. Μπορεί, ακόμη, να αποκλείσουν χρήσιμο περιεχόμενο, το οποίο ενδεχομένως να χρειάζονται τα παιδιά σας για τις σχολικές τους εργασίες. Τα φίλτρα είναι χρήσιμα όσο τα παιδιά είναι μικρά. Καθώς μεγαλώνουν, θα πρέπει να αναπτύξουν ασφαλή και υπεύθυνη συμπεριφορά στο Διαδίκτυο.

Τι είδους φίλτρα διατίθενται;

Περιφραγμένες τοποθεσίες: Οι λεγόμενες «περιφραγμένες τοποθεσίες» (walled gardens) ή «λευκές λίστες» (white lists) είναι λίστες από ιστοσελίδες που είναι κατάλληλες για ανηλίκους και επιτρέπουν στον χρήστη να έχει πρόσβαση αποκλειστικά σε αυτές.

Λίστες «Οχι»: Συντάσσεται μία λίστα «Οχι» από ιστοσελίδες που πρέπει να αποφευχθούν (π.χ. με προσβλητικό, βίαιο ή ρατσιστικό περιεχόμενο) και αν το παιδί σας προσπαθήσει να μπει σε κάποια από αυτές, τότε μπλοκάρεται η πρόσβασή του/της. Ορισμένα προγράμματα λειτουργούν και με λίστες απαγορευμένων λέξεων. Μόλις βρεθεί κάποια από αυτές τις λέξεις σε κάποια ηλεκτρονική διεύθυνση ή στην ίδια την ιστοσελίδα, τότε μπλοκάρεται η πρόσβαση. Το πρόβλημα με αυτές τις λίστες τύπου «Οχι» είναι ότι πρέπει να αναβαθμίζονται συνέχεια.

Μπλοκάρισμα ιστοσελίδων με απαγορευμένες λέξεις: Τα πιο απλά φίλτρα της αγοράς μπλοκάρουν περιεχόμενο χρησιμοποιώντας λίστα με απαγορευμένες λέξεις. Αυτές οι λέξεις-κλειδιά μπορούν να ανανεώνονται εύκολα και γρήγορα.

Φιλτράρισμα βάσει αυτόματης ταξινόμησης του περιεχομένου: Τα συστήματα αυτόματης ταξινόμησης αξιολογούν ολόκληρο το κείμενο που υπάρχει σε μια ιστοσελίδα. Χρησιμοποιούν για αυτό γνωστές στατιστικές μεθόδους, όπως αυτές που εφαρμόζουν τα φίλτρα ανεπιθύμητης αλληλογραφίας.

Αυτοαξιολόγηση ιστοσελίδων: Οι πάροχοι της διαδικτυακής πληροφορίας τοποθετούν εθελοντικά στον αντίστοιχο ιστοχώρο μια ετικέτα η οποία δείχνει αν και σε ποιο βαθμό η ιστοσελίδα αυτή περιέχει συγκεκριμένο υλικό (π.χ. βία, γυμνό, τυχερά παιχνίδια, περιεχόμενο για ενηλίκους, κ.λπ.). Οι ετικέτες και οι κατηγορίες έχουν δημιουργηθεί από την Ενωση Αξιολόγησης Περιεχομένου του Διαδικτύου ICRA. Το φίλτρο διαβάζει αυτές τις ετικέτες και αποφασίζει αν θα επιτρέψει την πρόσβαση, σύμφωνα με αυτά που οι γονείς επέλεξαν να επιτρέψουν στα παιδιά τους να δουν. Το πρόβλημα με αυτό το σύστημα είναι ότι εξαρτάται από το αν οι ιδιοκτήτες των ιστοσελίδων θα αξιολογήσουν εθελοντικά τις ιστοσελίδες τους και μέχρι στιγμής δεν είναι πολλοί αυτοί που το κάνουν.

Συνδυασμός μεθόδων φιλτραρίσματος: Οι βασικές προσεγγίσεις στο φιλτράρισμα συνδυάζονται σήμερα με πολλούς τρόπους με σκοπό να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα, αλλά και για να διαφοροποιείται η προσβασιμότητα ανάλογα με την ηλικία.

Τι πρέπει να προσέξω στην πολιτική απορρήτου μιας διαδικτυακής νομοθεσίας;
Η πολιτική απορρήτου περιγράφει τον τρόπο που η τοποθεσία χρησιμοποιεί, κοινοποιεί και αποθηκεύει τα προσωπικά δεδομένα που συλλέγει. Οι γονείς θα πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσουν την πολιτική απορρήτου μιας διαδικτυακής τοποθεσίας και να δείξουν στα παιδιά τους τι να αναζητούν προτού δώσουν προσωπικά δεδομένα. Ορισμένες φορές οι πολιτικές αυτές είναι μακροσκελείς, περίπλοκες και ασαφείς. Αν μια διαδικτυακή τοποθεσία δεν διαθέτει πολιτική ή δήλωση απορρήτου, τότε πρέπει με προσοχή να αγοράζετε ή να δίνετε προσωπικά δεδομένα σε αυτή την τοποθεσία. Οταν διαβάζετε μια πολιτική απορρήτου, θα πρέπει να γνωρίζετε:

Τι πληροφορίες συλλέγει και καταγράφει η τοποθεσία.
Με ποιον τρόπο χρησιμοποιεί η τοποθεσία τις πληροφορίες που συλλέγει (ειδικά εάν πωληθεί σε τρίτους).
Εάν έχετε τη δυνατότητα να αλλάξετε ή να διαγράψετε δεδομένα που συλλέχθηκαν από το παιδί σας.
Τι μέτρα έχουν ληφθεί ώστε να προστατεύεται το παιδί σας σε δωμάτια συνομιλίας, ομάδες μηνυμάτων και δραστηριότητες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της τοποθεσίας.
Εάν η τοποθεσία προσπαθεί να εξασφαλίσει επαληθεύσιμη γονική συναίνεση, προτού πάρει προσωπικά δεδομένα από το παιδί.
Ανησυχώ για τη χρήση του Διαδικτύου από το παιδί μου. Μπορώ να ελέγξω τις διαδικτυακές τοποθεσίες που επισκέπτεται;
Ναι, υπάρχουν τρόποι για να ελέγξετε τι έχει επισκεφθεί, αλλά έχετε υπόψη ότι τα παιδιά που γνωρίζουν καλά τους υπολογιστές γνωρίζουν και τον τρόπο να καλύπτουν τα ίχνη τους στο Διαδίκτυο. Είναι αποτελεσματικότερο να θεσπίζετε σαφείς κανόνες σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου και να επικοινωνείτε ανοικτά με τα παιδιά σας. Οταν κάνετε περιήγηση στο Διαδίκτυο, το πρόγραμμα πλοήγησης του Ιστού (όπως ο Microsoft Internet Explorer) συλλέγει πληροφορίες σχετικά με τις τοποθεσίες που επισκέπτεστε και τις αποθηκεύει στον υπολογιστή. Τα προγράμματα πλοήγησης τηρούν, συνήθως, ένα ιστορικό των τελευταίων δικτυακών τοποθεσιών (ιστοσελίδων) που επισκεφθήκατε. Για να ελέγξετε τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται τα παιδιά σας, χρησιμοποιείτε το κουμπί Ιστορικού (History Button) που διαθέτουν οι περισσότερες εκδόσεις του Internet Explorer στην επάνω γραμμή εργαλείων (tool-bar). Εάν δεν βλέπετε το κουμπί, απλώς πατήστε τα πλήκτρα Ctrl+H (Ctrl control και Η ταυτόχρονα) και θα εμφανιστεί ο κατάλογος του ιστορικού. Κάντε διπλό κλικ σε οποιοδήποτε στοιχείο του καταλόγου ιστορικού και θα προβληθεί η διαδικτυακή τοποθεσία. Τα προγράμματα πλοήγησης δημιουργούν επίσης προσωρινά αντίγραφα των ιστοσελίδων, γνωστά ως αρχεία προσωρινής αποθήκευσης και τα αποθηκεύουν στον υπολογιστή σας.

Για να προβάλετε τα προσωρινά αρχεία του Internet Explorer:

1. Στον Internet Explorer, κάντε κλικ στο μενού Tools (Εργαλεία) και επιλέξτε Internet Options (Επιλογές Internet).

2. Στην καρτέλα General (Γενικά), στην περιοχή Temporary Internet Files (Προσωρινά Αρχεία Internet), κάντε κλικ στο κουμπί Settings (Ρυθμίσεις).

3. Στην περιοχή Temporary Internet files folder (Φάκελος προσωρινών αρχείων Internet), κάντε κλικ στο κουμπί View Files (Προβολή αρχείων).

Θα πρέπει να δείτε έναν κατάλογο με τις ιστοσελίδες που εσείς ή το παιδί σας επισκέφθηκε πρόσφατα, καθώς επίσης και εικόνες που είδατε ή αρχεία cookies που αποθηκεύτηκαν στον υπολογιστή σας. Υπάρχουν, επίσης, πολλά είδη προγραμμάτων λογισμικού που σας επιτρέπουν να παρακολουθήσετε τις διάφορες δραστηριότητες στο Διαδίκτυο. Π.χ. το MSN Premium παρέχει μια συλλογή λειτουργιών γονικού ελέγχου, οι οποίες σας επιτρέπουν να φιλτράρετε το περιεχόμενο του Διαδικτύου και σας στέλνει μια εβδομαδιαία αναφορά με λεπτομέρειες για τις τοποθεσίες που επισκέφθηκαν τα παιδιά σας στο Διαδίκτυο, τους ανθρώπους με τους οποίους συνομίλησαν και πολλά άλλα. Μπορείτε, επίσης, να συμβουλευθείτε ένα καλό κατάστημα υπολογιστών για τα προϊόντα που συνιστούν.

Στα Windows Vista αυτό γίνεται πολύ πιο εύκολα χρησιμοποιώντας τον Γονικό Ελεγχο που περιλαμβάνεται σε όλες τις εκδόσεις. Το εργαλείο αυτό σας δίνει τη δυνατότητα να έχετε μια πλήρη αναφορά του τρόπου χρήσης του υπολογιστή από το παιδί σας. Η αναφορά αυτή περιλαμβάνει όλες τις ιστοσελίδες που ανοίχτηκαν, τα αρχεία που κατεβάστηκαν, τις εφαρμογές που χρησιμοποιήθηκαν, τα παιχνίδια που ανοίχτηκαν, τα e-mails, και τα instant messages που ανταλλάχθηκαν. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να είστε σίγουροι ότι το παιδί σας είναι ασφαλές στο Διαδίκτυο.