ΓΙΑΤΙ ΒΑΦΟΥΜΕ ΚΟΚΚΙΝΑ ΤΑ ΑΥΓΑ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΤΣΟΥΓΚΡΙΖΟΥΜΕ

Το αυγό συμβολίζει τον τάφο του Χριστού που ήταν ερμητικά κλειστός - όπως το περίβλημα του αυγού -, αλλά έκρυβε μέσα του τη "Ζωή", αφού από αυτόν βγήκε ο Χριστός και αναστήθηκε! Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα του Πάσχα είναι το βάψιμο των αυγών την Μεγάλη Πέμπτη.
Μπορεί τα τελευταία χρόνια το αυγά να βάφονται σε διάφορα χρώματα, όμως η παράδοση τα θέλει κόκκινα. Είναι γεγονός πως τα χρωματιστά αυγά τα συναντάμε στην αρχαιότητα, στη Ρώμη, στην
Ελλάδα, στην Κίνα, στην Αίγυπτο, ως δώρα στις ανοιξιάτικες γιορτές μαζί με κουνέλια τα οποία είναι το σύμβολο της γονιμότητας.

Πώς ακριβώς όμως, καταλήγουμε στην επιλογή του κόκκινου χρώματος, δεν είναι ξεκάθαρο. Οι εξηγήσεις που υπάρχουν, είναι πολλές. Μία από τις πιο αποδεκτές είναι πως το κόκκινο συμβολίζει το αίμα και τη θυσία του Ιησού. Οι άλλες ερμηνείες, έχουν πρωταγωνίστριές τους, τρεις γυναίκες : Την Παναγία, τη Μαγδαληνή και μία δύσπιστη ανώνυμη γυναίκα.

Η Παναγία πίσω από το έθιμο των "κόκκινων αυγών"

Μία εξήγηση που δίνεται συχνά, λέει ότι η Παναγία πήρε ένα καλάθι αυγά και τα πρόσφερε στους φρουρούς Του Υιού της, ικετεύοντάς τους να του φέρονται καλά! Όταν τα δάκρυά της έπεσαν πάνω στα αυγά, αυτά βάφτηκαν κόκκινα!

Τα κόκκινα αυγά και η Μαγδαληνή

Μία άλλη ιστορία συνδέει το κόκκινο χρώμα με τη Μαρία Μαγδαληνή. Όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, τη θεώρησε τόσο απίθανη "όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα". Η Μαρία Μαγδαληνή τότε, χρωμάτισε μερικά αυγά κόκκινα και του τα πήγε για να του επιβεβαιώσει το γεγονός.

Η δύσπιστη γυναίκα

Μία παραλλαγή της παραπάνω ιστορίας, θέλει μία γυναίκα να μην πιστεύει την είδηση της Ανάστασης Του Ιησού και να λέει: "Όταν τα αυγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα, τότε θα αναστηθεί και ο Χριστός". Και τότε αυτά έγιναν κόκκινα"!

Το τσούγκρισμα των κόκκινων αυγών

Το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών ξεκίνησε μάλλον στην Βόρεια Αγγλία ως παιχνίδι: Ο κάτοχος του πιο γερού αυγού, ήταν ο νικήτης! Κανονικά πάντως το πρώτο αυγό που βάφεται σε κάθε σπίτι ανήκει στην Παναγία και δεν πρέπει να το "τσουγκρίζουμε" .

Πολλές νοικοκυρές ακόμα και σήμερα το φυλάνε στο εικονοστάσι όλο το χρόνο μέχρι το επόμενο Πάσχα, αφού λένε πως δεν χαλάει όλη την χρονιά! Την Μεγάλη Πέμπτη του επόμενου έτους το φυτεύουν στα χωράφια τους για να είναι εύφορα, ή το κρεμάνε στα μαντριά των ζώων για να είναι γόνιμα.

ΠΗΓΗ..http://www.korinthosblogs.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

Αβγά, λαμπάδες, τσουρέκια και αρνιά οι κυρίαρχοι των ημερών
Εορτή εορτών και πανήγυρις πανηγύρεων, το Πάσχα της Ορθοδοξίας συνοδεύεται πάντα από μια μεγάλη ποικιλία εθίμων που έρχονται να ενισχύσουν τη θρησκευτική μας παράδοση. Τα κοσμικά, εθιμικά σύμβολα των ημερών έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον για τη λαογραφία μας που τα έχει καταγράψει και αναδείξει. Ο σπουδαίος λαογράφος μας, Δημήτριος Λουκάτος, ξεχώρισε μερικά από τα πιο γνωστά πασχαλινά σύμβολα, δίνοντας την ερμηνεία τους.



Το αβγό: Οι ερμηνείες που δίνονται για τη χρήση του και μάλιστα σε χρώμα κόκκινο είναι πολλές. Υποστηρίζεται ότι το αβγό, ως πηγή ζωής, συμβολίζει και στα χριστιανικά χρόνια ό,τι και στα παλαιότερα: την ανανέωση της ζωής και την ευημερία. Για το χρώμα του λέγεται ότι θυμίζει προχριστιανικούς θανάτους θεών (π.χ. του Αδωνη και του Αττη). Αλλά είναι κοινή κι η λαϊκή παράδοση για το παράξενο άκουσμα της Ανάστασης: «Οταν είπαν πως αναστήθηκε ο Χριστός, κανείς δεν το πίστευε. Μια γυναίκα, που κρατούσε στο καλάθι της αβγά, φώναξε: "Μπορεί από άσπρα να γίνουν κόκκινα;". Και, ω του θαύματος, έγιναν!». Το τσούγκρισμα των αυγών σημαίνει την Ανάσταση του Κυρίου.

Λαμπάδες: Πρόκειται για σύμβολα ελληνικά, εκκλησιαστικά αλλά ταυτόχρονα και κοσμικά. Κοσμικό είναι κυρίως το μέρος τους που αφορά στο στολισμό τους με ποικίλες κατασκευές και κορδέλες, γαλάζιες για τ' αγόρια, ροζ για τα κορίτσια. Οι λαμπάδες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της περιόδου και πόλο έλξης κυρίως των παιδιών που εντυπωσιάζονται από τα παραμυθένια χρώματα στα μαγαζιά, όπου κρέμονται κατά δεκάδες. Το χρώμα τους ποικίλλει αλλά βασικό παραμένει το κόκκινο, όπως και στο χρώμα των αβγών. Υπάρχουν, ωστόσο και τα χαρτοφάναρα ιταλικού τύπου, που προσφέρονται για να προστατέψουν το αναστάσιμο φως.

Πυροτεχνήματα: Από τους πρωταγωνιστές των ημερών είναι και τα ποικίλα φωτοτεχνήματα, που λειτουργούν σήμερα σαν γέφυρα ανάμεσα στο φως της Ανάστασης και τους παλιούς πυροβολισμούς. Τα βαρελότα κι οι κροτίδες εξακολουθούν να είναι απαραίτητα για την εκδήλωση της λαμπριάτικης χαράς. Πάντως, η αρχική σημασία τους ήταν μαγική για τον εκφοβισμό των δαιμόνων. Στους μεσογειακούς λαούς η λέξη «ανάσταση» σημαίνει και ξέσπασμα ψυχικό, οπότε δικαιολογείται η χρήση τους πριν και μετά το «Χριστός Ανέστη».



Το αρνί: Αυτό είναι σύμβολο καθαρότερα ελληνικό. Εκτός από τον «αμνό του Θεού» της εκκλησιαστικής διδασκαλίας, έχουμε και το πραγματικά σφαγμένο αρνί του Πάσχα, που θα ψηθεί με πατροπαράδοτο τρόπο στη σούβλα και θα φαγωθεί στην ύπαιθρο. Το αρνί παρουσιάζεται όμως και σαν ζωάκι, με την κόκκινη κορδέλα και το κουδούνι του στο λαιμό, στα παιχνίδια και πασχαλινά γλυκίσματα. Γύρω απ' αυτό αναπτύχθηκαν κι οι ανοιξιάτικες παραστάσεις της ελληνικής υπαίθρου, με τους φουστανελάδες, τους τσοπάνηδες και τις γκλίτσες, με τις βλαχοπούλες και τους χορούς, με τα πεύκα, τις σημαίες και τις εκκλησίες. Την πραγματικά ελληνική αυτή ατμόσφαιρα του Πάσχα τη δίνουν χαρακτηριστικά οι λαϊκοί μας καρτποσταλίστες που δίνουν ιδιαίτερη προσήλωση στα παραδοσιακά θέματα και τις λαμπριάτικες σκηνές.

Ο λαγός: Τον βρίσκουμε κι αυτόν στα παιχνίδια και στα δώρα αλλά και στα σοκολατένια γλυκίσματα του Πάσχα, όμως δεν μας είναι γνωστός από την ελληνική παράδοση. Μας ήρθε από τη Δυτική Ευρώπη και μπόρεσε να καθιερωθεί ως σημαντικό σύμβολο των ημερών, κυρίως όμως στην πιο καταναλωτική του σημασία.

Το τσουρέκι: Είναι ο εξελιγμένος τύπος του πασχαλινού ψωμιού, της Λαμπροκουλούρας ή του Λαμπρόψωμου. Κάθε γιορτή έχει το ψωμί της, τον ξεχωριστό άρτο της (Χριστόψωμο, Βασιλόπιτα, Φωτόψωμο), που φέρνει δύναμη στο σπίτι, ιδιαίτερα όταν το ευλογεί ο παπάς. Τα στολίδια που κεντάνε πάνω τους οι νοικοκυρές είναι συχνά συμβολικά για το καλό της χρονιάς: Γεωργικά είδη στο Χριστόψωμο, ναυτικά στο Φωτόψωμο για τα ταξίδια, αβγά και στη Λαμπροκουλούρα. Από τις λαϊκές αυτές πρωτοβουλίες φτάσαμε στις εμπορικές των ζαχαροπλαστείων, που μας δίνουν πάντα στις γιορτές το τσουρέκι, μικρό ή μεγάλο, με σχέδια και παραστάσεις, ζυμωμένο με ζάχαρη και μπαχαρικά. Ολα ξεκινούν από το λαϊκό έθιμο, γι' αυτό κι όταν τρώμε το πασχαλινό τσουρέκι πρέπει να θυμόμαστε το κουλούρι ή το ψωμί της Λαμπρής, όπως ζυμώνονταν από τις νοικοκυρές στα χωριά, όχι μόνο της χώρας μας. Ολα αυτά τα κοινά έθιμα δείχνουν την παγκόσμια λατρευτική ψυχολογία αλλά και την εθνική χωριστή πορεία των παραδόσεων.


ΠΗΓΗ...http://www.tolmi.

ΤΟ ΚΕΡΙ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

Λέγοντας «το κερί της ψυχής» φαντάζομαι ότι θα καταλάβατε πως μιλώ για την λαμπάδα της βάπτισης!!! Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο του μυστηρίου που έχει συμβολική σημασία.


Με την φλόγα που καίει συμβολίζουμε την κρυφή ελπίδα που έχουμε όλοι μέσα μας πως υπάρχει φως (σωτηρία) μέσα στο σκοτάδι (δυσκολίες) που αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Γινόμαστε ένα με την φλόγα που λιώνει το κερί, δείχνοντας και δηλώνοντας με αυτόν τον τρόπο πως θα υπερασπιζόμαστε και θα παλεύουμε για την πίστη μας και την αγάπη του Θεού.


Γίνεται κατανοητό λοιπόν, πως η Εκκλησία δίνει ιδιαίτερη σημασία στην λαμπάδα, πόσο μάλλον αν αυτή είναι απλή γιατί εκεί κρύβεται η ουσία. Βέβαια, οι εποχές είναι τέτοιες που όλοι μας ψάχνουμε για το ωραίο «εξωτερικό περιτύλιγμα». Έτσι, και ο/η ανάδοχος θέλει η λαμπάδα του βαφτιστηριού του/της να είναι ξεχωριστή, να προσελκύσει όλα τα βλέμματα και εν τέλει να αρέσει σε όλους. Δεν είναι κακό, γι’ αυτό φροντίστε για το καλύτερο!!!

ΠΗΓΗ...http://www.stargamos.

ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ(4)

Θράκη - Λαζαρίνες

Σε πολλά χωριά της Θράκης, το Σάββατο του Λαζάρου , γυρίζουν κορίτσια με κόκκινα φορέματα οι «Λαζαρίνες» κρατώντας κούκλα ή κόπανο ή ρόκα τυλιγμένη με πολύχρωμα κουρέλια ή πανέρι στολισμένο με λουλούδια χτυπούν τις πόρτες των σπιτιών τραγουδώντας: «Βάγια Βάγια του βαγιού τρώνε ψάρια και κολιό και την άλλη Κυριακή τρων' το κόκκινο αβγό».

Το Σάββατο του Λαζάρου και οι Λαζάρηδες

Το Σάββατο του Λαζάρου οι νοικοκυρές ζυμώνουν το πρωί «Λαζάρηδες» δηλαδή κουλούρια με ανθρώπινη μορφή που συμβολίζει την ψυχή του Λάζαρου.

Θράκη - Κυριακή των Βαΐων

Την Κυριακή των Βαΐων στη Θράκη όπως και σε άλλα μέρη της πατρίδας μας συνηθίζονται τα «βαγιοχτυπήματα». Οι γυναίκες χτυπούν με βάγια τις έγκυες για να λευτερωθούν πιο εύκολα . Ο λαός αποδίδει γονιμοποιό δύναμη στα βάγια. Επίσης σε άλλα χωριά της Θράκης τα κορίτσια έκαναν στεφάνια από βάγια, που τους έδινε ο παπάς στην εκκλησία, και τα έριχνα στο ρέμα. Όποιας το στεφάνι έφτανε πρώτο στη ρεματιά φίλευε τις υπόλοιπες στο σπίτι της και διασκέδαζαν με χορό και τραγούδια.

Θράκη - Μεγάλη Εβδομάδα

Την Μεγάλη Εβδομάδα σε πολλές περιοχές της Θράκης κάνουν τριήμερο, δηλαδή νηστεύουν τις τρεις πρώτες ημέρες. Το έθιμο αυτό τηρούν συνήθως τα κορίτσια, γιατί πιστεύουν ότι «νηστικής καρδιάς πιάνει η ευχή» και ελπίζουν να βρουν γαμπρό. Την τελευταία μάλιστα βραδιά για να ονειρευτούν ποιόν θα πάρουν βάζουν κάτω από το μαξιλάρι τους «αλμυροκούλουρα».

Μεγάλη Τετάρτη - Τα μαργαριτάρια

Την Μ. Τετάρτη οι νυκοκυρές παρασκευάζουν το προζύμι για τα κουλούρια, και ζυμώνουν πρόσφορα που τα πηγαίνουν στην εκκλησία. Από αυτά ρίχνει ο παπάς μικρά τεμάχια στη Θεία Κοινωνία της Μεγάλης Πέμπτης που τα λένε «μαργαριτάρια».

Θράκη - Αυγό από μαύρη κότα

Στην Θράκη την Μ. Πέμπτη , αν υπάρχει αβγό από μαύρη κότα , το βάφουν πρώτο και το βάζουν στο εικονοστάσι. Όποτε πιάνει μπόρα το χρησιμοποιούν μαζί με την πυροστιά, όπου τα βάζουν ανάποδα στην αυλή για να διώξουν το χαλάζι.

Tο πασχαλινό φίλημα

Tο πασχαλινό φίλημα είναι ένα παλιό έθιμο που χρονολογείται από τον 12ον αιώνα, όπως αναφέρουν οι θεολόγοι Xριστόφορος Mυτιληναίος και Θεόδωρος Προδρόμου και συμβολίζει την αγάπη και την χαρά που φέρνει η Aνάσταση του Xριστού στις καρδιές μας.

Tο τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών

Tο τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών συμβολίζει την Aνάσταση του Xριστού. Tο αυγό συμβολίζει τη ζωή και τη δημιουργία. Tο αυγό κλείνει μέσα του τη ζωή και όταν σπάσει με το τσούγκρισμα το κέλυφός του, γεννάται μια ζωή, . Eτσι και το πασχαλινό αυγό όταν με το τσούγκρισμα σπάσει το κέλυφος συμβολίζει το σπάσιμο του τάφου του Xριστού και την Aνάστασή Tου. Tο έθιμο τούτο χρονολογείται από το 1250 μ.X

Tα Πασχαλινά αυγά

Tα Πασχαλινά αυγά. Aυτά έχουν πάντοτε κόκκινο χρώμα, το οποίο συμβολίζει το αίμα του Iησού Xριστού που βγήκε από το άγιο Σώμα Του όταν ελογχίσθει από τον Pωμαίο στρατιώτη, ενώ βρισκόταν πάνω στον σταυρό.


Μεγάλη Πέμπτη και κόκκινο πανί

Σε πολλά μέρη την Μεγάλη Πέμπτη κρεμάγανε ένα κόκκινο πανί στο παράθυρο που συμβολίζει το αίμα του Χριστού . Οσο το κόκκινο πανί ήταν κρεμασμένο στο μπαλκόνι ή το παράθυρο οι γυναίκες δεν έπλεναν ούτε και άπλωναν ρούχα γιατί το θεωρούσαν κακό σημάδι, ενώ τα πρώτα αβγά που έβαφαν τα έστελναν μαζί με τσουρέκια στα πεθερικά τους.
Μοιράσου
Μεγάλη Πέμπτη και τσουρέκια

Τη Μεγάλη Πέμπτη ετοιμάζονται και τα τσουρέκια. Παλιότερα, όταν η πίστη διατηρούσε ακόμη κάποια στοιχεία δεισιδαιμονίας, μία από τις κουλούρες της Μεγάλης Πέμπτης φυλαγόταν στο εικονοστάσι για να καταναλωθεί την Πρωτομαγιά, για να προστατεύονται τα μέλη της οικογένειας από τα μάγια.

Αυγά τη δεύτερη μέρα της Λαμπρής

Σε πολλά χωριά τη δεύτερη μέρα της Λαμπρής μετά την εκκλησιά συνηθίζουν τα ρίχνουν τα αβγά κάτω από έναν βράχο. Στο χωριό Μαργαρίτα της Εδεσσας πιστεύουν ότι αν μια χρονιά δεν ρίξουν κόκκινα αβγά στο βράχο η σοδειά τους θα καταστραφεί.


Μεγάλη Πέμπτη και αυγά

Την Μεγάλη Πέμπτη στο χωριό Γουρουνάκι, στα Χάσια της Μακεδονίας , όταν τελειώσει η λειτουργία και ο παπάς διαβάσει όλα τα αβγά το έθιμο θέλει τους κατοίκους να βγαίνουν έξω και ένας - ένας να σπάνε το αβγό τους στο ξύλινο σήμαντρο που είναι κρεμασμένο έξω από την εκκλησία.

Μακεδονία και τα κόκκινα αβγά με την μπακάμη

Παλιά, σε πολλά χωριά της Μακεδονίας τα κόκκινα αβγά τα έβαφαν με το κόκκινο ξύλο, την "μπακάμη". Το πρώτο αβγό το παράχωναν στα αμπέλια , ένα το κρατούσαν στο εικονοστάσι και τη βαφή δεν την έχυναν αλλά την παράχωναν. Όσοι πενθούσαν έβαφαν τα αβγά τους μαύρα.

Τα κόκκινα αυγά

Η παράδοση θέλει οι νοικοκυρές σε όλη την Ελλάδα να βάφουν τα κόκκινα αβγά τους τη Μεγάλη Πέμπτη. Σύμφωνα με μια βορειοελλαδική παράδοση, όταν διαδόθηκε ότι ο Χριστός αναστήθηκε, πολλοί δεν το πίστευαν. Μια γυναίκα, που κρατούσε αβγά σε ένα καλάθι, αμφισβήτησε ότι θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο, λέγοντας: "Θα ήταν σαν να μου λέτε ότι τα άσπρα αβγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα". Τότε, ως εκ θαύματος, τα αβγά της νοικοκυράς άλλαξαν χρώμα.

Εθιμα Μεγάλης Παρασκευής

Την Μ. Παρασκευή δεν τρώνε γλυκά για την αγάπη του Χριστού που τον πότισαν ξύδι. Ταχινόσουπα, μαρούλι με ξύδι ή φακές με ξύδι είναι τα συνήθη φαγητά. Κανείς δεν πρέπει να πιάσει στα χέρια του σφυρί ή βελόνι, γιατί θεωρείται μεγάλη αμαρτία.

ΠΗΓΗ...http://www.asxetos.

ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ(3)

Λεωνίδιο - Ανάσταση και φωτεινά αερόστατα

- Στο γραφικό Λεωνίδιο, την πρωτεύουσα της επαρχίας Κυνουρίας, κάθε χρόνο αναβιώνει ένα από τα μοναδικά και πιο φαντασμαγορικά πασχαλινά έθιμα της Ελλάδας. Είναι το πέταγμα των "αερόστατων" το βράδυ της ανάστασης .
- Με το πρώτο "Χριστός Ανέστη" από τις 5 ενορίες της πολιτείας εκατοντάδες αερόστατα πυροδοτούνται και ελευθερώνονται για να ανεβούνε με ορμή στην αρχή και νωχελικά στη συνέχεια στον ουρανό. Παράλληλα πυροτεχνήματα, βαρελότα, δυναμιτάκια και καρούλια συμπληρώνουν την φαντασμαγορική ατμόσφαιρα.
- Η παράδοση λέει πως όποιες καιρικές συνθήκες και να επικρατούν, ξαφνικά τη στιγμή της Ανάστασης επικρατεί σχετική νηνεμία, με ελαφρό δυτικό αεράκι... Επίσης, δίπλα στην εκκλησία καίγεται ομοίωμα του Ιούδα πάνω σε ξερά κλαριά.
- Κάθε σχεδόν σπίτι ετοιμάζει το δικό του αερόστατο. Τα αερόστατα ετοιμάζονται εβδομάδες πριν και στην ετοιμασία τους συμμετέχουν μικροί και μεγάλοι. Είναι φτιαγμένα από καλάμι και χαρτί και το ύψος τους φτάνει τα δύο μέτρα. Τα μικρότερα χρειάζονται 8 κόλλες χαρτί για να φτιαχτούν. Άλλα πάλι χρειάζονται 16 ή 18 κόλλες, ενώ τα μεγάλα από 32 ως 36. Για την πυροδότησή τους χρησιμοποιείται η "καλυμμάρα", που είναι πανί εμποτισμένο με λάδι και πετρέλαιο. Από κάθε ενορία αφήνονται περισσότερα από 100 αερόστατα.

Υδρα - Μεγάλη Παρασκευή

Την Μ. Παρασκευή ,στην Ύδρα , γίνεται κάτι το μοναδικό, ο Επιτάφιος της συνοικίας Καμίνι μπαίνει στη θάλασσα και διαβάζεται η Ακολουθία του Επιταφίου, δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα κατανυκτική.


Ναύπακτος - Μεγάλη Παρασκευή

Το βράδυ της Μ. Παρασκευής, πλήθος κόσμου, ντόπιοι και επισκέπτες, ακολουθούν την περιφορά του Επιταφίου, σχηματίζοντας πομπές, οι οποίες διέρχονται από το λιμάνι, όπου είναι αναμμένες δάδες ειδικά τοποθετημένες στις τάπες του Κάστρου, γύρω από το λιμάνι. Στο μέσον της εισόδου του λιμανιού οι δάδες σχηματίζουν μεγάλο σταυρό, που φωταγωγεί ολόκληρο το λιμάνι παρουσιάζοντας μία φαντασμαγορική εικόνα μοναδικής ομορφιάς. Το έθιμο αυτό έχει παράδοση πολλών χρόνων που φαίνεται να θέλει να συνδυάσει τη θρησκευτική μυσταγωγία με την ηρωική προσπάθεια του μπουρλοτιέρη
Ανεμογιάννη να πυρπολήσει τη τουρκική ναυαρχίδα στο χώρο αυτό.

Αράχωβα - Ανήμερα του Πάσχα

Ανήμερα του Πάσχα και από το απόγευμα στην Αράχωβα , ξεκινάει η περιφορά της Εικόνας του Αγίου Γεωργίου την οποία συνοδεύουν περί τα 500 άτομα ντυμένα με παραδοσιακές φορεσιές. Την επομένη πραγματοποιείται αγώνας δρόμου των γερόντων (ανηφορικός δρόμος), οι οποίοι ξεκινούν από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και φτάνουν στο λόφο. Ακολουθούν χορευτικά συγκροτήματα και το απόγευμα χορεύουν γυναικείοι χορευτικοί σύλλογοι. Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με κλέφτικα αγωνίσματα, όπως το σήκωμα της πέτρας κλπ.

Μακεδονία - Τίμιος Σταυρός

Στην Μακεδονία από το μοναστήρι του Ξηροπόταμου του Αγίου Όρους, όπου φυλάσσεται ο Τίμιος Σταυρός, μεταφέρεται στο χωριό Πετροκέρασα που απέχει 52 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη. Το χωριό έχει το "ιερό δικαίωμα" μοναδικό στον κόσμο, να φιλοξενεί τον Τίμιο Σταυρό από την Κυριακή των Βαΐων μέχρι την Μ. Δευτέρα το πρωί. Αυτό γίνεται σε ανάμνηση της σωτηρίας του χωριού από αφανισμό, εξαιτίας θανατηφόρου ασθένειας (πανώλης), στα μέσα του 18ου αιώνα.


Ύδρα, το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής

Στην Ύδρα, το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής η νεολαία του νησιού χωρίζεται σε δύο ομάδες, η μία από αυτές πηγαίνει στην εκκλησία για να στολίσει τον Επιτάφιο και η δεύτερη πηγαίνει στο λιμάνι. Εκεί, πάνω σε μια βάρκα φτιάχνουν μια κρεμάλα που κρέμεται πάνω από τη θάλασσα και στην οποία κρεμούν το ομοίωμα του Ιούδα. Το βράδυ, μετά την περιφορά του Επιταφίου, ο ιερέας ανεβαίνει επάνω στη βάρκα, και βάζει φωτιά στο ομοίωμα.

Πάτμος - τελετή του Νιπτήρα - Μεγάλη Πέμπτη

Στην Πάτμο αναβιώνει το έθιμο "η τελετή του Νιπτήρα", μια αναπαράσταση του Νιπτήρα που τέλεσε ο Ιησούς στους μαθητές του μετά το Μυστικό Δείπνο. Γίνεται κάθε Μεγάλη Πέμπτη μεσημέρι, στη πλατεία Ξάνθου, μπροστά στο Δημαρχείο όπου έχει στηθεί από νωρίς το σκηνικό. Τους ρόλους των 12 Αποστόλων υποδύονται μοναχοί ή κληρικοί και το ρόλο του Χριστού ο ηγούμενος της Μονής Θεολόγου, ενώ το ρόλο του Ευαγγελιστή ένας κληρικός. Η αναπαράσταση γίνεται μέσα σε αυστηρά μοναστηριακό κλίμα με τον Απόστο Πέτρο και τον Ιούδα ως «πρωταγωνιστές» μέχρι την ώρα που ο ηγούμενος θα ραντίσει συμβολικά
τα πόδια των μοναχών με νερό. Η πομπή ξεκινάει και επιστρέφει στο Μοναστήρι.

Μέτρες της Θράκης

- Στις Μέτρες της Θράκης , την Μ. Πέμπτη , τα παιδιά κάνουν το ομοίωμα του Ιούδα και το περιφέρουν στα σπίτια, ζητώντας κλαδιά για να το κάψουν την επομένη στον Επιτάφιο.
- Την Μεγάλη Παρασκευή η πομπή του Επιταφίου, σταματά έξω από ένα παρεκκλήσι, όπου εκεί βρίσκεται έτοιμη η φωτιά για να καεί ο Ιούδας. Τη στιγμή που ο Ιερέας διαβάζει το σχετικό Ευαγγέλιο, ανάβουν τη φωτιά και καίνε τον Ιούδα. Παίρνουν μια χούφτα από εκείνη τη στάχτη και τη ρίχνουν στα μνήματα.

Κρήτη - Κάλαντα της Μεγάλης Πέμπτης

Στην Κρήτη λέγονταν τα Κάλαντα της Μεγάλης Πέμπτης, τα έψελναν μικρές παρέες παιδιών ή μαυροφόρες κοπέλες. Το σύνηθες φιλοδώρημα ήταν τα φρεσκοβαμμένα κόκκινα αβγά.

Δώδεκα Ευαγγέλια και κεριά

Θαυμαστές ιδιότητες αποδίδουν και στα κεριά που ανάβουν, όταν διαβάζονται τα Δώδεκα Ευαγγέλια. Σε πολλά μέρη το κερί αυτό, που μένει άκαυτο, το φυλάνε για φυλαχτό και τον χειμώνα το ανάβουν για να μην πέσει κεραυνός.

Αυγό της Παναγίας

Ο λαός πιστεύει πως το πρώτο αυγό που βάφεται, το αυγό της Παναγίας, έχει θαυματουργές ικανότητες, γι αυτό το βάζουν στο εικονοστάσι του σπιτιού. Με το αυγό της Παναγίας, οι γυναίκες σταυρώνουν τα παιδιά και αν το αυγό είναι τριών χρόνων και τοποθετηθεί στην κοιλιά εγκύου γυναίκας ή ζώου, πιστεύεται ότι αποτρέπεται το ενδεχόμενο αποβολής!

Αθήνα - Μεγάλη Τετάρτη

Στις γειτονιές της Αθήνας η εκκλησάρισσα πήγαινε από σπίτι σε σπίτι, μάζευε αλεύρι και το ζύμωνε χωρίς προζύμι. Το πήγαινε στον παπά και εκείνος ακουμπούσε πάνω του το σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το αλεύρι φούσκωνε. Αυτό θα ήταν το προζύμι της χρονιάς.

Κέρκυρα - Φογάτσες και Κολομπίνες

Τη Μεγάλη Δευτέρα στην Κέρκυρα, οι Κερκυραίοι αγοράζουν 'Φογάτσες', και 'Κολομπίνες', τα τοπικά μαντολάτα και τσουρέκια δηλαδή.

Τήνος - Κυριακή των Βαϊων

Στην Τήνο, τα παιδιά τριγύριζαν στους δρόμους κρατώντας μαζί με το στεφάνι τους την «αργινάρα», μια ξύλινη ή και σιδερένια ροκάνα που τη στριφογύριζαν με δύναμη. Όταν έφταναν στη θάλασσα πετούσαν στο στεφάνι στο νερό.

Λέσβο - Κυριακή των Βαΐων

Την Κυριακή των Βαΐων , στη Λέσβο τα παιδιά, μετά την εκκλησία, στόλιζαν ένα δεμάτι από κλαδιά δάφνης με κόκκινα ή πράσινα κομματάκια από ύφασμα, κρεμούσαν κι ένα κουδούνι και καθώς πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι ψάλλοντας και λέγοντας εξορκισμούς για τους ψύλλους και τα ποντίκια, έδιναν και ένα κλαράκι δάφνης στη νοικοκυρά, η οποία τα κερνούσε κάτι.

ΠΗΓΗ...http://www.asxetos.

ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ (2)

Σκιάθος - Επιτάφιος

- Αξίζει να τονιστεί ότι η Σκιάθος είναι από τις ελάχιστες περιοχές της Ελλάδας όπου τηρείται το Αγιονορίτικο Τυπικό, όσον αφορά στις ώρες που γίνονται οι ακολουθίες των Εκκλησιών.
- Έτσι η βραδινή ακολουθία του Επιταφίου, ξεκινά τα ξημερώματα του Μ. Σαββάτου. Γύρω στις 4 το πρωί βγαίνουν οι Επιτάφιοι για περιφορά. Ένας τελάλης, ο "προεξάρχοντας" απαγγέλλει δυνατά τους θρηνητικούς ψαλμούς και πίσω με τους ψαλτάδες ψάλλει κι ο κόσμος όλος μαζί. Ο Επιτάφιος κατεβαίνει μέσα από τα γραφικά στενάκια και τα καλντερίμια του νησιού. Όλα τα σπίτια είναι φωταγωγημένα, ενώ στις αυλές τα αναμμένα κεριά και το λιβάνι που καίει, μοσχοβολάει, δημιουργώντας μία ιδιαίτερη ατμόσφαιρα.
- Φτάνοντας στην εκκλησία των τριών Ιεραρχών, ενώνονται οι πιστοί των δύο εκκλησιών και όλοι μαζί συνεχίζουν την περιφορά σε ολόκληρο το νησί κι επιστρέφουν στις εκκλησίες γύρω από στις 5.30 το πρωί. Εκεί γίνεται από τους ιερείς η αναπαράσταση της "εις Άδου Καθόδου" του Χριστού και ενώ ψάλλεται το "άρατε πύλες", ο ιερέας ανοίγει χτυπώντας δυνατά το πόδι του, την εξώθυρα του Ιερού Ναού

Σύρος - Επιτάφιος

- Η Σύρος βιώνει με ιδιαίτερο τρόπο το Πάσχα. Οι δύο Θρησκευτικές της κοινότητες, η Ορθόδοξη και η Καθολική, γιορτάζουν συγχρόνως, με αγάπη κατάνυξη και αμοιβαίο σεβασμό τις Άγιες Μέρες του Πάσχα. Οι Επιτάφιοι των Καθολικών στην Άνω Σύρο ξεκινούν από τον Ναό του Αγίου Γεωργίου. Στην Ερμούπολη ο επιτάφιος των Καθολικών ξεκινάει από τον ιερό Ναό Ευαγγελιστών οι επιτάφιοι των Ορθοδόξων, από τις ενορίες Αγίου Νικολάου, της Κοιμήσεως και την Μητρόπολη της Μεταμορφώσεως περιφέρονται και συναντώνται στην Κεντρική Πλατεία Μιαούλη, όπου γίνεται κατανυκτική δέηση και ψάλλονται τροπάρια της Μ. Παρασκευής από την χορωδία του Αγίου Νικολάου και Ιεροψάλτες

Κέρκυρα - Κυριακή του Πάσχα

- Tην Kυριακή του Πάσχα στις 7 το πρωί, οι εκκλησίες της πόλης που έχουν την εικόνα της Aνάστασης κάνουν περιφορά στους κεντρικούς δρόμους, κάτι που αξίζει να δείτε.
- Στην Kέρκυρα, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Eλλάδα, το σούβλισμα του αρνιού εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια και δεν αποτελεί μέρος της παράδοσης της. Eδώ το μεσημέρι της Λαμπρής τρώνε σούπα αυγολέμονο με 2-3 κρεατικά και αφήνουν το αρνάκι για τη δεύτερη μέρα. Tσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά και κολλάνε τα τσόφλια στις πόρτες ή τα πετάνε στους κήπους, για να ‘ναι ευλογημένη η σοδιά.

Παξοί - Ανάσταση

Στους Παξούς η Πρώτη Aνάσταση γίνεται πρωτότυπα και παραδοσιακά στον Άγ. Iάκωβο στη Φουντάνα όπου με το “Aνάστα ο Kύριος” το εκκλησίασμα μέσα χτυπά ρυθμικά τα στασίδια και έξω γίνεται πανζουρλισμός από κροτίδες, ντουφεκιές και βαρελότα. Στα χωριά, μετά την πρώτη Aνάσταση , σφάζουν τα πασχαλιάτικα αρνιά και με το αίμα τους κάνουν το σχήμα του σταυρού πάνω απ’ τα κατώφλια.

Κέρκυρα - Mεγάλο Σάββατο - Το έθιμο της "μαστέλας"

- Στην “Πίνια”, το παλιό εμπορικό κέντρο της πόλης, έχει αναβιώσει το έθιμο της “μαστέλας”. Ένα μισοβάρελο στολίζεται με μυρτιές και κορδέλες και οι περαστικοί καλούνται να ρίξουν μέσα κέρματα “για το καλό”. Mε την πρώτη καμπάνα της Aνάστασης, κάποιος βουτάει μέσα για να μαζέψει τα λεφτά. Παλιότερα ο βουτηχτής δεν ήταν εθελοντής, αλλά κάποιος ανίδεος περαστικός που τον ρίχναν με το ζόρι.

Κέρκυρα - Mεγάλο Σάββατο - Το έθιμο "μπότηδες"

- Στις 11 το πρωί, γίνεται η Πρώτη Aνάσταση και πέφτουν οι “μπότηδες”. Tο φασαριόζικο αυτό έθιμο ξεκίνησε από την πόλη, επεκτάθηκε στα χωριά και είναι επιρροή από τους Eνετούς.
- Oι Eνετοί συνήθιζαν την Πρωτοχρονιά (την μεγαλύτερη γιορτή των καθολικών) να πετούν από τα παράθυρα τους παλιά αντικείμενα, για να τους φέρει ο νέος χρόνος καινούργια. Oι Kερκυραίοι οικειοποιήθηκαν το έθιμο αυτό και το πραγματοποιούσαν στη μεγαλύτερη ελληνική γιορτή, το Πάσχα.
- Στις μέρες μας τα παλιά αντικείμενα αντικαταστάθηκαν από πήλινα κανάτια (ο μπότης είναι το κανάτι με το στενό στόμιο και τα δυο χερούλια) γεμάτα νερό, για να κάνουν μεγαλύτερο κρότο. Mια άλλη εξήγηση δίνει στο έθιμο ειδωλολατρική προέλευση. Tο Πάσχα βρίσκεται στην αρχή της νέας βλαστικής χρονιάς, η φύση ξυπνάει από το χειμωνιάτικο λήθαργο και οι καρποί συλλέγονται σε νέα δοχεία, ενώ τα παλιά πετιούνται. Mετά το σπάσιμο των κανατιών, οι Φιλαρμονικές ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης παίζοντας χαρούμενα εμβατήρια.

Κέρκυρα - Mεγάλο Σάββατο - Το έθιμο του σεισμού

- Tο Mεγάλο Σάββατο στις 6 το πρωί πραγματοποιείται στην Παναγία των Ξένων το έθιμο του σεισμού ως αναπαράσταση του σεισμού μετά την ανάσταση που περιγράφεται στο Eυαγγέλιο. Aργότερα στις 9, γίνεται η λιτανεία του Aγ. Σπυρίδωνα, που καθιερώθηκε το 1550, όταν ο Άγιος έσωσε το νησί από το λιμό. Mαζί γίνεται και η περιφορά του Eπιταφίου της εκκλησίας του Aγίου, ένα έθιμο που ξεκίνησε στα ενετικά χρόνια, όταν για λόγους ασφαλείας ήταν απαγορευμένη η περιφορά των Eπιταφίων, αλλά επιτρεπόταν η λιτάνευση του Aγίου.

Πάτμος - Μεγάλη Τετάρτη

Τη Μεγάλη Τετάρτη τελείται η τελευταία προηγιασμένη λειτουργία. Λίγο πριν το μεσημέρι, ο κάθε Πατινιώτης με την οικογένειά του θα τρέξει στην ενορία του. Πάνε να προλάβουν το «μέρωμα», δηλαδή το Μυστήριο του αγίου Ευχελαίου που ψάλλεται κατά την «Τάξη» από 7 ιερείς. Το στάρι του ευχελαίου πάντα οι παλιές Πατινιές το ρίχνανε στα ντουλάπια για να αποτρέψουν την είσοδο των ενοχλητικών ερπετών. Οι γεωργοί θα τον αναμίξουν με το στάρι της σποράς. Επίσης κατά την μαρτυρία της Ουρανία Σημαντήρη θα φυλαχτεί «στους κουμπαράδους, στα συρτάρια του μπεζαχτά, του μπουρού(έπιπλο κυρίως για τα ρούχα, με πολλά μεγάλα συρτάρια) και στις γωνίες του σπιτιού γιατί είναι καλορίζικο»


Πάτμος - Κυριακή των Βαίων

- Οι ενορίες της Πάτμου, βαγιοφορεμένες! Τα λογής - λογής δημιουργήματα απ’ τα ωχροκίτρινα βάγια, είναι τοποθετημένα κατά την παλιά «τάξη» στους κεντρικούς πολυελαίους και στην απόληξη των καντηλιών. Τα μεγάλα, σε σχήμα ψαριού, βάγια, στολίζουν απέριττα την Ωραία Πύλη. Μ’ ένα «ψάρι», φτιαγμένο με περισσή απ’ τ’ άλλα τέχνη, εξέρχεται της Ωραίας Πύλης ο εφημέριος.
- Το έχει περάσει συμβολικά, στον αριστερό ώμο του, και στη θέση του επιγονατίου, έχει θέσει έναν σταυρό και αυτόν βαγιοπλεγμένο. Δεξιά και αριστερά της Ωραίας Πύλης, βρίσκονται οι μεγάλες «αρχοντοπανιέρες», γεμάτες σταυρούς βαγινούς και κλαδιά ελιάς. Μόλις τελειώσει η ανάγνωση του Ορθρινού Ευαγγελίου, όλοι θα πάρουν από ένα βαγινό σταυρό και ένα κλαδί ελιάς, που δένουν στην άκρη και έτσι τ’ αφήνουν για όλη τη χρονιά. Θα φυλαχτούν πίσω από τις πόρτες . Ψάρι και συνήθως κολιός, βρίσκεται αυτή τη μέρα στο τραπέζι, με λάδι και κρασί.
- Για την ψαροφαγία λέγεται και στην Πάτμο το γνωστό τετράστιχο:
Τω Βαγιώ, Βαγιώ, Βαγιώ, τρώνε ψάρι και κολιό, και την άλλη Κυριακή, τρων το κόκκινο αυγό.
- Σήμερα οι ιερείς, στέλνουν στους πιστούς της ενορίας τους και τις Πασχαλινές λαμπάδες, που φτιάχνουν στο Μοναστήρι του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου. Είναι δε αντίστοιχες προς τα μέλη της κάθε οικογένειας.

Η ιστορία των πασχαλινών αυγών

Τα πασχαλινά αυγά κουβαλούν μια χαρακτηριστική και παράξενη πορεία μέσα στους αιώνες. Οι αρχαίοι Έλληνες, οι Πέρσες και οι Κινέζοι έδίναν τα αυγά σαν δώρα, στις ανοιξιάτικες γιορτές τους πολύ πριν τις προ-Χριστιανικές ανοιξιάτικες γιορτές. Εμφανίζονται δε παράλληλα στην ειδωλολατρική μυθολογία, όπου διαβάζουμε πως το Πουλί του Ήλιου έχει εκκολαφθεί από το Aυγό της Γης.
Μερικά παγανιστικά έθιμα δείχνουν τον παραλληλισμό του αυγού προς τη δημιουργία της ζωής πάνω στη γη. Ο Ουρανός και η Γη θεωρούνταν σαν να ήταν τα μισά ενός αυγού, από όπου ξεπρόβαλλε η ζωή πάνω στη Γη. Για τους πρώτους Χριστιανούς το αυγό είναι ολοφάνερα το σύμβολο της Ανάστασης του Χριστού, πιστεύεται πως είναι το πιο κατάλληλο και ιερό μέρος του εορτασμού του Πάσχα.
Νωρίτερα στο Μεσαίωνα, βάφονταν αυγά για να δοθούν σαν δώρα το Πάσχα. Κατά τον 17ο αιώνα, ο Πάπας Παύλος ο 5ος ευλόγησε το ταπεινό αυγό με μια δέηση: "Ευλόγησε Ύψιστε το δικό σου αυτό δημιούργημα, το αυγό, το οποίο μπορεί να γίνει μια ευεργετική τροφή των δικών σου πιστών τρώγοντας και ευγνωμονώντας Σε, ένεκεν της Ανάστασης του Κυρίου μας".
Απαγορευμένα κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, τα αυγά επανεμφανίζονται την Κυριακή του Πάσχα και σαν μέρος της γιορτής και σαν δώρα προς την οικογένεια και τους φίλους. Τα χαρτονένια και τα σοκολατένια πασχαλινά αυγά έχουν αρκετά πρόσφατη προέλευση. Τα φυσικά αυγά τα στολισμένα με χρώματα ή με σχέδια και χαλκομανίες έχουν "πολιτογραφηθεί" σαν σύμβολο της συνέχειας της ζωής και της ανάστασης.

Απαγορευμένα κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, τα αυγά επανεμφανίζονται την Κυριακή του Πάσχα και σαν μέρος της γιορτής και σαν δώρα προς την οικογένεια και τους φίλους. Τα χαρτονένια και τα σοκολατένια πασχαλινά αυγά έχουν αρκετά πρόσφατη προέλευση. Τα φυσικά αυγά τα στολισμένα με χρώματα ή με σχέδια και χαλκομανίες έχουν "πολιτογραφηθεί" σαν σύμβολο της Μοιράσου
συνέχειας της ζωής και της ανάστασης.

Πάτμος - Κυριακή του Πάσχα

Την Κυριακή του Πάσχα στις 3 το απόγευμα, στο Μοναστήρι της Πάτμου γίνεται η 2η Ανάσταση κατά την οποία το Αναστάσιμο Ευαγγέλιο διαβάζεται σε επτά γλώσσες(!!!!) και από τον ηγούμενο μοιράζονται κόκκινα αυγά στους πιστούς.


Κάρπαθος - Το βυζάντι

- Η ονομασία του προέρχεται απ την λέξη "Βυζαντινό" και πιστεύεται ό,τι είναι Βυζαντινό έθιμο. Το βυζάντι είναι το γεύμα που τρώνε το μεσημέρι του Πάσχα. Είναι το αρνί που του έχουμε αφαιρέσει τα εντόσθια και το γεμίζουμε με ρύζι βάζουμε ακόμη: συκωτάκι, σταφίδες, καρύδια κ.α. το ράβουμε και το βάζουμε στον Καρπάθικο φούρνο να ψηθεί.
- Στην Κάρπαθο έχουμε το πατροπαράδοτο έθιμο το "βυζάντι" δηλ. αντί για σουβλιστό αρνί, γεμιστό αρνί με ρύζι, πλιγούρι και εντόσθια. Η προετοιμασία του γίνεται το μεγάλο Σάββατο. Στη συνέχεια, τοποθετείται στον παραδοσιακό Καρπάθιο φούρνο, ο οποίος σφραγίζεται με λάσπη και πηλό και ανήμερα του Πάσχα τον ανοίγουν και γιορτάζουν την ημέρα αυτή με Καρπάθιο κρασί και παραδοσιακούς χορούς.

Πάρος - Μεγάλη Παρασκευή

Η περιφορά του Επιταφίου της Μάρπησσας, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς κατά την διάρκειά της, γίνονται δεκαπέντε περίπου στάσεις. Σε κάθε στάση φωτίζεται και ένα σημείο του βουνού, όπου τα παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού, αναπαριστούν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, την προσευχή στο Όρος των Ελαιών, το Μαρτύριο της Σταύρωσης και την Ανάσταση.

Κύθνος - Κυριακή του Πάσχα - Το έθιμο της Κούνιας

Το πιο εντυπωσιακό έθιμο του νησιού είναι αυτό της "Κούνιας". Την Κυριακή του Πάσχα, στην πλατεία του νησιού, στήνεται μία κούνια, στην οποία κουνιούνται αγόρια και κορίτσια ντυμένα με παραδοσιακές στολές. Αυτός ή αυτή που θα κουνήσει κάποιον, δεσμεύεται ενώπιον Θεού και ανθρώπων για γάμο.

Κύθνος - Μεγάλο Σάββατο - Το έθιμο του Συχώριου

Το βράδυ του Μ. Σαββάτου , στην Κύθνο , επικρατεί το έθιμο του "συχώριου", δηλαδή όλοι όσοι έχουν πεθαμένους συγγενείς φέρνουν στην εκκλησία ψητά, κρασί και ψωμί, τα οποία έχει "διαβάσει" ο παπάς, τα προσφέρουν στους επισκέπτες και στους κατοίκους του νησιού.

ΠΗΓΗ..http://www.asxetos.

ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

Αθήνα - Το έθιμο της αδελφοποιϊας

- Την Κυριακή του Πάσχα, μία μέρα που τόσο φανερά εκδηλώνεται η χριστιανική αγάπη, συνήθιζαν άλλοτε να συνάπτουν και την σχέση της αδελφοποιϊας, η οποία ανυψώνει τη φιλία σε δεσμό αδελφικής αγάπης. Είναι δε αξιοσημείωτο, ότι η πράξη αυτή ελάμβανε την μορφή πραγματικής ιεροτελεστίας.
- Όπως αναφέρουν παλαιοί Αθηναιοδίφες, στην Αθήνα (άλλοτε) στον Εσπερινό της Λαμπρής γινόντουσαν οι αδερφοποιτοί. Έπρεπε να έχουν κι ένα κορίτσι μαζί τους. Ο παπάς, αφού τους διάβαζε, τους όρκιζε στο Ευαγγέλιο, τους περίζωναν μ' ένα μακρύ κόκκινο ζωνάρι και τους τράβαγαν προς το ιερό.
- Ύστερα, φιλούσαν ο ένας τον άλλον, φιλούσαν και τον παπά στο χέρι και γίνονταν αδερφοποιτοί". Το κορίτσι απ' τη στιγμήν αυτή το είχαν σαν αδελφή (σταυραδερφή). Αλλού οι αδερφοποιτοί σταύρωναν τα αίματά τους, δηλ. άνοιγαν τις φλέβες τους και αναμείγνυαν το αίμα τους.

Καστελλόριζο - Ο χορός των κοριτσιών

- Στο Καστελλόριζο ο χορός των κοριτσιών που στήνεται στον αυλόγυρο του Μητροπολιτικού ναού το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, είναι από τα γραφικότερα λαμπριάτικα έθιμα. Για τις περιορισμένες κοπέλες του νησιού είναι ένα από τα κυριότερα γεγονότα της ζωής τους. Είναι η μόνη περίπτωση να δουν και να τις δουν τα παλικάρια του νησιού.

Αγυρμός παιδιών

- Στην Κορώνη, τη Μεγάλη Παρασκευή το πρωί, τα παιδιά, κρατώντας ένα σταυρό στο χέρι, γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και λένε τα πάθη του Χριστού. Τα φιλεύουν με κουλούρια, κόκκινα αυγά ή λεφτά.
- Στο Καστανόφυτο Καστοριάς, τα παιδιά του χωριού, παίρνουν από την εκκλησία το χελιδόνι, (ξύλινο ομοίωμα περιστεριού) το κρατούν με ένα ξύλο ψηλά, το στολίζουν με λουλούδια και το περιφέρουν στα σπίτια. Κατά την περιφορά μαζεύουν δώρα, αυγά κόκκινα.

Πάρος - Κεριά επιταφίου

- Στην Πάρο, τα κεριά του Επιταφίου, τα φυλούν και όταν έχει φουρτούνα, βρέχει ή αστράφτει, τα ανάβουν να περάσει η κακοκαιρία. Ακόμα, στο εικονοστάσι, τοποθετείται και κλαδί ελιάς, που παραμένει εκεί ως αγιώτικο .

Σπάρτη - Επιτάφιος

- Στη Σπάρτη, όταν γυρίσουν τον Επιτάφιο, τον ξεστολίζει ο καντηλανάφτης, ο οποίος παίρνει τα κεριά και τα φυλάει. Την άλλη μέρα, τα βάζει ο παπάς σε ένα δίσκο με τα σταυρολούλουδα και τα μοιράζει στις γυναίκες. Τα λουλούδια αυτά, οι γυναίκες τα κρατούν ως φυλαχτό και όταν αρρωστήσει ένα παιδάκι βάζουν στα κάρβουνα λίγο νερό και μερικά σταυρολούλουδα και το λιβανίζουν.

Περιφορά Επιταφίου

- Ξεχωριστή σημασία έχει και η συνήθεια των Σερραίων γυναικών, να τοποθετούν στη διάρκεια της περιφοράς του Επιταφίου, πάνω σε τραπέζι μπροστά από το κατώφλι της Εξώπορτας, την εικόνα του Εσταυρωμένου ανάμεσα σε άνθη, αναμμένα κεριά και θυμιάματα. Δίπλα τοποθετούν ένα πιάτο με χλόη φακής, ή κριθαριού, την οποία έχουν φυτέψει για αυτό το σκοπό, κάποια ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής. Το έθιμο συναντάται και σε άλλες περιοχές και θυμίζει τους Κήπους του Αδώνιδος.

Μελιγαλά - Μεγάλη Παρασκευή - Φουνταρίες

- Στο Μελιγαλά, τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ, ανάβουν "φουνταρίες". Κάθε νοικοκυρά, όταν σημαίνει η καμπάνα για τον Επιτάφιο, ρίχνει μπροστά στην πόρτα του σπιτιού της δυο - τρία μάτσα κληματόβεργες και τους βάζει φωτιά. Μέχρι να βγει ο Επιτάφιος, οι κληματόβεργες έχουν πλέον γίνει θράκα. Την ώρα που o παπάς περνά έξω από το δρόμο του σπιτιού της, η νοικοκυρά ρίχνει πάνω στη θράκα μια χούφτα μοσχολίβανο και ο παπάς κάνει εκεί παραστάσιμο.

Μεγάλη Παρασκευή - Εθιμο με ξίδι

- Στα χωριά της Πυλίας, την Μεγάλη Παρασκευή, πίνουν ξίδι και καπνιά για να δείξουν την αγάπη τους στο Χριστό, που τον πότισαν ξύδι. Στην Κρήτη, τη Μεγάλη Παρασκευή, τρώνε νερόβραστα φαγητά με ξύδι, σαλιγκάρια βραστά, των οποίων το ζουμί μοιάζει με ξύδι.
- Στην Κορώνη, ούτε φωτιά ανάβουν, ούτε μαγειρεύουν, ούτε μπουκιά βάζουν στο στόμα τους. Κάποιοι βάζουν σε ένα ποτήρι ξύδι, ρίχνουν μέσα και λίγη αράχνη και πίνουν τρεις γουλιές γιατί έτσι πότισαν και το Χριστό

Κρήτη - Πάσχα - Το τυρί της Τυρινής

- Ένα ιδιαίτερο έθιμο γινόταν στην Κρήτη. Η νοικοκυρά το τυρί που περίσσευε από την Τυρινή το φυλούσε και το έπαιρνε μαζί της στην Ανάσταση, κι όταν ο παπάς έλεγε το "Χριστός Ανέστη" το μοίραζε στους συγγενείς, για να μη βγάζουν καλόγερους (δοθιήνες). Ακόμα πολλοί μεταμφιέζονταν στο γλέντι της Τυρινής και επισκέπτονταν φιλικά σπίτια. Γινόταν μεγάλη φασαρία με γέλια και αστεία, οι επισκέψεις ανταποδίδονταν κι ύστερα όλοι ξαναγύριζαν στο δικό τους γλέντι για να συνεχίσουν μέχρι τα ξημερώματα.

Σίφνος - Πάσχα

- Το Πάσχα, που συμπίπτει με την άνοιξη, η Σίφνος βρίσκεται στις ομορφιές της. Η θρησκευτική συγκίνηση κορυφώνεται με τα εγκώμια και την περιφορά του Επιταφίου στα στενά δρομάκια. Ακολουθεί η χαρά της Ανάστασης και ο αναστάσιμος χαιρετισμός που διαρκεί επί σαράντα ημέρες.
- Οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τα παραδοσιακά "πουλιά", πασχαλινές κουλούρες σε διάφορα σχήματα ζώων και πουλιών, στολισμένα με κόκκινα αυγά. Το αρνί εδώ ψήνεται στο μαστέλο, τοποθετημένο πάνω στη σχάρα από κληματόβεργες, με ντόπιο κόκκινο κρασί και άνηθο. Από το εορταστικό τραπέζι δεν απουσιάζει η σπιτική ξινομυζήθρα, και η γευστικότατη μελόπιτα, ένα τοπικό γλυκό από μέλι, μυζήθρα και αυγά.
- Πασχαλινά έθιμα που δυστυχώς ατόνησαν είναι η κουνίστρια και το ομαδικό παιχνίδι τσούνια, ένα είδος του ξενικού "μπόουλινγκ", που έπαιζαν μέχρι πρόσφατα οι νέοι και οι νέες.
- Πασχαλινά έθιμα που δυστυχώς ατόνησαν είναι η κουνίστρια και το ομαδικό παιχνίδι τσούνια, ένα
είδος του ξενικού "μπόουλινγκ", που έπαιζαν μέχρι πρόσφατα οι νέοι και οι νέες.

Πυλία της Μεσσηνίας - Γιαούρτι ...

- Διασκεδαστικό ήταν ένα έθιμο στην Πυλία της Μεσσηνίας: μέσα σε ένα ανοιχτό δοχείο με γιαούρτι έριχναν ένα νόμισμα που οι συναγωνιζόμενοι έπρεπε να το πιάσουν με τα δόντια. Φυσικά πασαλείβονταν με γιαούρτι, προκαλώντας τη γενική ιλαρότητα.

Κοζάνη - Εθιμο "αντέτι"

- Στην Κοζάνη πιστεύουν ότι το "αντέτι", δηλαδή το έθιμο με το αυγό, το κάνουν "για να γίνουν η βρίζα και το στάρι". Αυτό εξηγείται από την αναζωογονητική δύναμη του αυγού ως φορέα ζωής. Σε ορισμένες περιοχές κυλούσαν αυγά πάνω στο τραπέζι και εύχονταν να κυλήσει η Σαρακοστή εύκολα όπως τα αυτά.

Μιστί της Καππαδοκίας

- Στο Μιστί της Καππαδοκίας, στο τέλος της Σαρακοστής έβγαιναν τα παλικάρια κάθε βράδυ και μάζευαν ξύλα, άχυρα, καύσιμα τα οποία αποθήκευαν τραγουδώντας και σφυρίζοντας μέχρι τη Μ. Πέμπτη. Τη νύχτα του Μ. Σαββάτου τα μάζευαν στην πλατεία της γειτονιάς και άναβαν φωτιά. Μαζεύονταν γύρω και γελούσαν, φώναζαν, ώσπου να χτυπήσει η καμπάνα για την Ανάσταση. Συμβόλιζε τη φωτιά που είχαν ανάψει οι Απόστολοι και ζεσταίνονταν όταν ανέκριναν το Χριστό. Μετά τη λειτουργία της Ανάστασης Περνούσαν από τα κεντρικά σημεία του χωριού και γυρνούσαν στην εκκλησία όπου διαβάζονταν τα Ευαγγέλια σε επτά γλώσσες. Μετά τη δεύτερη Ανάσταση άρχιζε ο χορός και το γλέντι που κρατούσε όλη την εβδομάδα της διακαινησίμου

Ρεντίνα - Δευτέρα του Πάσχα - Το έθιμο τα Μπαϊράκια

- Κάθε Δευτέρα του Πάσχα αναβιώνει στη Ρεντίνα το τοπικό έθιμο τα "Μπαϊράκια". Κατά την αναβίωση του εθίμου, οι κάτοικοι βγάζουν σε λιτανεία τα λάβαρα και οι πιστοί πλειοδοτούν σε χρήματα για να έχουν την τιμή να τα κρατήσουν. Την Κυριακή των Βαίων τα κορίτσια στη Σωσάνδρα καλοντυμένα κρατούν καλάθια και γυρνούν στα σπίτια. Επειδή η Εκκλησία τη μέρα αυτή επιτρέπει το ψάρι, τραγουδούν τα παρακάτω κάλαντα:
"Βάγια, βάγια των βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό, και την άλλη Κυριακή τρώνε το ψημένο αρνί".
- Στη Σωσάνδρα τα κορίτσια μαζεύουν στα καλάθια αλεύρι, ψάρια και κρεμμύδια, τα οποία πηγαίνουν σε μια χήρα να τα μαγειρέψει. Επειδή το σπίτι της χήρας είναι καθαρό, της ψέλνουν ευχές. Γυρίζουν μετά στο χωριό και μαζεύουν, τώρα πια, αυγά για το Πάσχα. Στο μεταξύ η χήρα ζυμώνει το ψωμί και τηγανίζει τα ψάρια που θα φάνε το μεσημέρι οι κοπέλες.
- Αξιοσημείωτο είναι ότι το αυγό στα χριστιανικά χρόνια συμβολίζει την "ανανέωση της ζωής", ενώ το κόκκινο χρώμα τους, χαρούμενο και ξορκιστικό συγχρόνως, στο αίμα του Χριστού. Οι οικογένειες που πενθούν δεν βάφουν αυγά. Κάποιες γιαγιάδες Προμαχιώτισσες θυμούνται ότι πολλοί παντρεμένοι φορούσαν τα ρούχα του γάμου τους και οι ελεύθεροι ρούχα με κυρίαρχο το άσπρο χρώμα, επειδή όλα ήταν γιορτινά. Το βράδυ χόρευαν στην πλατεία των χωριών.


Μορφοβούνι Πλαστήρα - Εθιμο "αφανός" και "σίγνα"

- Το Πάσχα γιορτάζεται με το έντονο και ιδιαίτερο χρώμα της παράδοσης. Το βράδυ της Ανάστασης οι νέοι καίνε τον “αφανό”, προσφέροντας ένα μοναδικό θέαμα. Την Κυριακή το απόγευμα στην πλατεία του χωριού στήνεται ο “διπλός χορός” ή “χορός της αγάπης” τον οποίο ανοίγει πρώτος ο παπάς. Τη δεύτερη μέρα πραγματοποιείται ένα πανάρχαιο θρησκευτικό έθιμο, “τα σίγνα”.

ΠΗΓΗ...http://www.asxetos.